Fıtık herhangi bir organın parçasının karın zarındaki zayıf bir bölgeyi delip dışarı çıkması sonucu gerçekleşir. Bu zayıflık genel olarak genetik kaynaklıdır.
Bazı insanlarda doğuştan fıtık olur ama bu fıtık haftalar, aylar hatta yıllar sonrasına kadar bile fark edilemeyebilir.
Sonradan oluşan fıtık ise yıllar içinde karın zarı içinde kas veya bağ dokunun zayıflaması veya hasar görmesi sonucu ortaya çıkar. Yıllar sonra ortaya çıkan bir fıtık bile, aslında doğuşta var olan genetik bir zayıflığın sonucu olabilir.
Fıtık illa tehlikeli bir şey değil ama yine de kendi kendine iyileşen bir şey de değil. Bu nedenle eğer fıtık olduğunuzdan şüpheleniyorsanız bir doktora gözükmeli ve fıtığınızın ciddiyetini ve acilen tedavi edilmesi gerekip gerekmediğini öğrenmenizde fayda var.
Fıtığı iyileştirmenin tek yolu ameliyat. Bazen doktorlar karın zarını var olan dokuyla kapatabiliyor ve bazen de bir nevi yama maddesi kullanarak deliği kapatıyorlar.
Fıtık Çeşitleri
Fıtğın oluştuğu bölgeye göre farklı çeşitleri bulunuyor.
Kasık Fıtığı: En sık görülen fıtık çeşidi bu çünkü kasık karın zarının en zayıf bölgesini oluşturuyor. Tüm fıtıkların %80’i kasık fıtığı ve bu fıtık çeşidi genellikle erkeklerde görülüyor.
Uyluk Fıtığı: Uyluk fıtığı daha nadir görülüyor ve genellikle kadınlarda rastlanıyor. Hamilelik ve/veya şişmanlık uyluk kanalında zayıflığa neden oluyor ve fıtık gerçekleşiyor.
Karın Fıtığı: Bu fıtık çeşidi bağırsağın bir kısmı karın zarını deldiği zaman gerçekleşiyor. Karın fıtığı karnın farklı bölgelerinde meydana gelebiliyor ve buna göre farklı isimler alıyor.
Fıtık Nasıl Engellenir?
Daha önce söylediğim gibi fıtıkların büyük bir kısmı genetik nedenlerle, genellikle karın zarındaki zayıflıktan meydana geliyor. Ama ne olursa olsun, bazı önlemler alarak fıtığa engel olabiliriz.
1) Ağırlık Çalışın
Pek çok vücutçu ve ağırlık çalışan sporcu fıtık olurum diye korkuyor. Bunu anlamak mümkün ama bilmeniz gerekir ki doğru yapıldığı zaman ağırlık çalışmak fıtığa neden olmayı bırakın tam da aksine fıtığa engel olur.
Ağırlık çalışmak kasları, tendonları ve bağ dokusunu güçlendirir. Vücutçular ve ağırlık çalışan kişilerin karın zarı, hareketsiz insanlara göre daha kuvvetlidir ve böylece fıtık olma ihtimali de daha düşük.
Fıtık genel olarak spor yapmayan, hareketsiz yaşayan ve bir anda mobilya taşımak, bozulan arabayı itmek veya vücutlarının alışık olmadığı ağır bedensel bir işi yapmaya çalışmak gibi çok ağır bir yükün altına giren kişilerde meydana geliyor.
Her ne kadar ağırlık çalışmak fıtığa engel olsa da yine de akıllıca davranmanız gerekir. Aşağıdaki basit önlemlerle ağırlık çalışırken fıtığa engel olabilirsiniz.
Çalışmaya başlamadan önce iyi ısının
Ağırlık çalışan kişilerde sakatlıkların önemli nedenlerinden biri çalışma öncesi düzgün ısınmamak. O yüzden bu konuya çok dikkat etmelisiniz. Daha fazla bilgi için bu yazıyı okuyun: Vücut geliştirme öncesi nasıl ısınmalıyız?
Yavaş yavaş ilerleyin
Vücut çalışıyorsanız gelişmeniz için en önemli kural ağırlığı sürekli artırmak ama aynı zamanda ağırlığı az az artırmaya dikkat etmelisiniz. Buna Kaizen Prensibi deniyor.
Ağırlığı 5 haftada bir 5 kilo artırmak yerine haftada 1 kilo artırmak hem daha iyi gelişmenizi sağlayacak, hem de sakatlık riskinizi azaltacaktır.
Forced Reps yapmayın
Bu bazı sağlam vücutçulara ters gelebilir ve Forced Reps tekniği gerçekten işe yarayan bir teknik de olsa fıtık riskinizi yükseltebilir. Forced Reps herhangi bir hareketi yaparken failure’a ulaştıktan sonra bir arkadaşınızın yardımıyla bir iki tekrar daha yapmak anlamına geliyor
Bunun yerine failure sonrası 30 saniye dinlenin ve yeni bir sete başlayın. Bu şekilde hem çalışma hacmini artırır hem de sakatlık riskini azaltırsınız.
Karnınıza doğru nefes alın
Ağırlık çalışırken en iyi nefes tekniği nefesi karnınıza doğru almak. Nefes aldığınız zaman karnınız şişmeli. Bunu salonda deneyebilirsiniz. Ağırlığı indirdikçe nefes alın ve karnınızın şişmesini sağlayın. Ve sonra ağırlığı kaldırırken nefes verin.
Bu teknik hem daha güvenli, hem de gövdenizi stabilize ettiği için daha güçlü olmanızı sağlıyor.
2) Kilonuza dikkat edin
Fıtık için bir başka risk faktörü fazla kilolar. Göbeğinizde çok fazla ağırlık taşımak karın zarının gerilmesine ve zayıflamasına neden olacaktır. Bu da vücut çalışıyorsanız bir başka artı çünkü vücut çalışan kişiler hareketsiz insanlara göre daha zayıf ve yağsız oluyor.
3) Sigaradan uzak durun
Herhalde herkes sigaranın sağlık için çok zararlı olduğunu biliyordur. Ama sigaranın fıtık riskini de artırdığını bilmeniz gerekir. Sigara vücudunuzu zararlı toksinlerle doldurur ve bu toksinler yeni hücre üretimini teşvik eden enzimlerin üretimini azaltır.
Bu da karın zarının zayıflamasına neden olur. Ayrıca sigara içenlerin çok ağır öksürmesi de karın zarını zayıflatabilir. Sigaranın vücut geliştirmeye zararları da bir hayli fazla
Sigarayı mutlaka bırakın.
4) Beslenmenize dikkat edin
Karın zarınızın güçlü olması için iyi beslenmeniz gerekiyor. Çünkü yeni hücre üretimi için, bu hücrelerin üretiminden sorumlu enzimlerin doğru çalışması için yeterli vitamin, mineral, protein, yağ ve kalorileri almanız gerekir.
Vücut çalışan kişiler özellikle daha çok kalori, protein ve diğer besinlere ihtiyaç duyar. Yetersiz beslenmek sakatlığa davetiye çıkarmaktır.
Sonuç Olarak
Eğer vücut çalışıyorsanız fıtık olurum diye korkmanıza gerek yok. Çünkü eğer doğru bir beslenme programı takip ediyorsanız ve hareketleri doğru teknikle yapıyorsanız vücut çalışmak fıtığa engel olacaktır.